Większość małżeństw zawieranych w Polsce nie decyduje się na rozdzielność majątkową. W wyniku powyższego posiadają oni majątek wspólny. Warto jednak wiedzieć, że w małżeństwie – nawet bez podpisania intercyzy – oprócz majątku wspólnego wyróżnić można również majątek osobisty żony oraz majątek osobisty męża. Co wchodzi w skład poszczególnych majątków?
Majątek wspólny
Zgodnie z obowiązującym prawem majątek wspólny powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa. Wyjątek stanowią sytuacje, w których małżonkowie jeszcze przed ślubem zdecydują się na podpisanie rozdzielności majątkowej, która wyłącza wspólność ustawową. Co ważne, umowę można podpisać przed ślubem, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Jeśli jednak nie zdecydujemy się na intercyzę, po ślubie w skład majątku wspólnego wchodzą:
- przedmioty nabyte przez obu lub jednego z małżonków w czasie trwania wspólności,
- wynagrodzenie za pracę,
- dochody z innej działalności każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowane na subkoncie w ZUS,
- środki zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym.
Wszystkie pozostałe przedmioty, które nie są objęte wspólnością zalicza się do majątku osobistego małżonków.
Czym jest majątek osobisty małżonka?
Majątkiem osobistym małżonka określamy zespół składników majątkowych, które nie wchodzą w skład majątku wspólnego i są własnością tylko jednego z małżonków. Zalicza się do nich przedmioty majątkowe, prawa majątkowe i wierzytelności. Katalog składników zaliczanych do majątku wspólnego dość wyczerpująco wymienia Kodeks cywilny. Są to m.in.:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, czyli przed zawarciem małżeństwa( przykładowo samochód, którego jeden z małżonków był właścicielem przed zawarciem małżeństwa);
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba, że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (np. odziedziczony dom lub mieszkanie);
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom( np. udziały w spółce cywilnej);
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (np. kosmetyki, ubrania, książki);
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. prawo do żądania alimentów);
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ( nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy:
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej.
Po ślubie, w trakcie trwania małżeństwa, majątek osobisty nadal pozostaje własnością osobistą małżonka. Sytuacja ta nie ulega zmianie. Oznacza to, że wszystkie przedmioty wchodzące w skład majątku osobistego danej osoby są jej odrębną własnością.