Decyzja o rozwodzie często stanowi jedną z najtrudniejszych decyzji jaką muszą podjąć małżonkowie. Rozwód i związane z nim postępowanie sądowe zwykle jest dla stron bardzo stresujące, przepełnione emocjami, a w wielu przypadkach stanowi traumatyczne przeżycie. Rozwód powinien być traktowany przez małżonków jako rozwiązanie ostateczne, w sytuacji kiedy nie ma żadnych szans na dalsze trwanie małżeństwa. Przyczyn rozwodu jest wiele, często jest to różnica charakterów, odmienny światopogląd. Bywa też tak, że z upływem czasu każdy z małżonków zaczyna podążać swoją drogą i żyć własnym życiem. Zdarzają się też sytuacje gdzie w życiu rodziny pojawiają się kłótnie, awantury, przemoc, które są przykrym doświadczeniem nie tylko dla dorosłych ale głównie dla dzieci, o których dobro należy w tej sytuacji zadbać.
KIEDY MOŻNA WYSTĄPIĆ O ROZWÓD?
Każdy z małżonków ma prawo wystąpienia do sądu z pozwem o rozwód. Właściwy jest Sąd Okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym ma jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Jeżeli nie ma takiej podstawy to właściwy jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego, jeśli brak też tej podstawy to miejsce zamieszkania powoda.
Opłata od pozwu o rozwód to kwota 600 zł.
JAKIE SĄ PRZESŁANKI ORZECZENIA ROZWODU?
Uzyskanie rozwodu jest możliwe tylko wtedy, gdy pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia.
Zupełny rozkład pożycia małżonków występuje gdy wszystkie więzy łączące małżonków (duchowe, fizyczne i gospodarcze) uległy zerwaniu. Zdarzają się sytuacje gdzie przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej wywołane szczególnymi okolicznościami np. wspólnym zamieszkiwaniem, rozkład pożycia można mimo to uznać za zupełny. W tym miejscu warto podkreślić, iż zachowanie poprawnych stosunków, utrzymywanie kontaktów pomiędzy małżonkami, szczególnie ze względu na dobro wspólnych dzieci, nie oznacza automatycznie, że więź duchowa małżonków istnieje.
Rozkład pożycia jest trwały gdy kierując sie doświadczeniem życiowym, na tle okoliczności danej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi.
KIEDY SĄD NIE ORZEKNIE ROZWODU?
Zdarzają się sytuacje gdy mimo trwałego i zupełnego rozkładu pożycia rozwód jest niedopuszczalny i sąd nie może go orzec.
Ma to miejsce gdy:
• wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków
• rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
• rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy drugi małżonek nie wyrazi zgody na rozwód ale jego odmowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego
DOBRO WSPÓLNYCH MAŁOLETNICH DZIECI
Rozwiązanie to ma na celu ochronę młodego pokolenia i troskę o jego wychowanie. Dobro małoletnich dzieci stanowi wartość nadrzędną i jest przedmiotem szczególnej ochrony w polskim ustawodawstwie. Dobro dziecka obejmuje całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych takich jak rozwój fizyczny i duchowy, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia. Dobro wspólnych nieletnich dzieci to zespół wartości niematerialnych(duchowych) i materialnych.
Oceniając zgodność orzeczenia rozwodu z dobrem wspólnych dzieci należy porównać sytuację w której dzieci funkcjonują w chwili orzekania przez sąd, a zatem w stanie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżonków (nie zaś sytuację jaka istniała przed tym rozkładem), z sytuacją hipotetyczną – w jakiej dzieci znalazłyby się po wydaniu orzeczenia o rozwodzie.
Sąd dokonując oceny w zakresie dobra dzieci i orzeczenia rozwodu powinien mieć na względzie wiek dzieci, ich dotychczasowe stosunki z rodzicami, stan zdrowia, stopień wrażliwości i dojrzałości dzieci.
SPRZECZNOŚĆ Z ZASADAMI WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO
Zasady współżycia społecznego to normy pozaprawne o aksjologicznym uzasadnieniu, odwołujące się do powszechnie uznanych wartości. Obejmują normy moralne, a normy obyczajowe tylko wówczas gdy jednocześnie mają uzasadnienie aksjologiczne tzn. są uznawane za słuszne.
Sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego występuje głównie:
• gdy z zasadami tymi nie dałoby się pogodzić rażącej krzywdy jakiej doznałby małżonek sprzeciwiający się żądaniu rozwodu np. gdy jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory, wymaga pomocy i opieki drugiego małżonka i rozwód stanowiłby dla niego rażąca krzywdę. Nie dotyczy to sytuacji gdy stan choroby jest zawiniony, w szczególności jako skutek nałogu.
• gdy przeciw rozwodowi przemawiają poważne względy natury społeczno-wychowawczej, które nie pozwalają na to by orzeczenie rozwodu sankcjonowało stan faktyczny powstały na tle złego traktowania i złośliwego stosunku do współmałżonka lub dzieci albo innych przejawów lekceważenia instytucji małżeństwa i rodziny lub obowiązków rodzinnych
ROZWODU ŻĄDA WINNY MAŁŻONEK
Są dwie funkcje zakazu orzekania rozwodu na żądanie małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia:
• prewencyjna- oddziaływanie w kierunku zapobiegania niewykonywaniu obowiązków małżeńskich a następnie samowolnemu zrywaniu więzów małżeńskich
• represyjna- niedopuszczenie do osiągnięcia korzyści w postaci uwolnienia się przez rozwód od obowiązków małżeńskich przez stronę, która wyłącznie swoim nagannym zachowaniem doprowadziła do rozkładu pożycia
Sąd może orzec rozwód na żądanie małżonka wyłącznie winnego gdy:
• drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód – zgoda musi być wyraźna, musi istnieć w chwili wyrokowania i zostać wyrażona sądowi orzekającemu
•odmowa zgody jest w świetle okoliczności danej sprawy sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, chodzi przede wszystkim o sytuacje gdy małżonek niewinny kieruje się motywacjami moralnie wątpliwymi np.:
– odmowa zgody na rozwód podyktowana jest wyłącznie chęcią zemsty na drugim małżonku i nie znajduje racjonalnego uzasadnienia
– znaczny upływ czasu od powstania trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżonków, nawiązanie przez jednego z małżonków trwałego związku faktycznego z osobą trzecią (w szczególności jeżeli pochodzą z niego małoletnie dzieci)
CO ZAWIERA WYROK ROZWODOWY?
W wyroku rozwodowym sąd orzeka o:
• tym, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Rozwód może być orzeczony z wyłącznej winy jednego z małżonków, z winy obojga małżonków, na zgodne żądanie małżonków, bez orzekania o winie, tak jakby żaden z małżonków nie ponosił winy.
• władzy rodzicielskiej nad małoletnim wspólnym dzieckiem obojga małżonków. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiemu z nich do określonych uprawnień i obowiązków względem dziecka. Sąd może także orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Sąd może także powierzyć władzę rodzicielską obojgu rodzicom.
• kontaktach rodziców z dzieckiem, wyjątek stanowi zgodny wniosek stron o nieorzekaniu o kontaktach z dzieckiem
• alimentach na małoletnie dziecko stron- wysokości w jakiej każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka
W przypadku gdy małżonkowie posiadają wspólne mieszkanie w którym zamieszkują, sąd w wyroku rozwodowym orzeka w tym zakresie. Sąd może orzec:
• o korzystaniu ze wspólnego mieszkania jeśli małżonkowie zajmują wspólnie mieszkanie i będą wspólnie zamieszkiwać w nim po rozwodzie. Wyjątkowo sąd może odstąpić od orzekania w tym zakresie na zgodny wniosek stron.
• o eksmisji jednego z małżonków ze wspólnie zajmowanego mieszkania, na wniosek drugiego małżonka. Ma to miejsce w sytuacji gdy postępowanie małżonka eksmitowanego jest rażąco naganne i uniemożliwia dalsze wspólne zamieszkiwanie
• o podziale wspólnego mieszkania albo przyznać mieszkanie jednemu z małżonków, na zgodny wniosek małżonków
Zamieszczony na niniejszej stronie wpis ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi pomocy prawnej w rozumieniu ustawy Prawo o adwokaturze.