Zanim sprawa karna wkroczy w fazę postępowania sądowego, organy właściwe muszą zweryfikować czy doszło do popełnienia przestępstwa, ujawnić sprawcę, zebrać i zabezpieczyć dowody i przeprowadzić szereg innych czynności. Wszystkie te czynności składają się na postępowanie przygotowawcze.
Postępowanie przygotowawcze stanowi pierwszy etap postępowania karnego. Od jego wyniku zależy to, czy dana sprawa w ogóle trafi do sądu. W tym celu badane są okoliczności sprawy, ustalana jest liczba pokrzywdzonych, a także rozmiar wyrządzonej przestępstwem szkody. Jak przebiega postępowanie przygotowawcze? Kto je prowadzi? Ile trwa?
Postępowanie przygotowawcze
Postępowanie przygotowawcze może być realizowane w dwóch formach, jako:
- Śledztwo
Śledztwo dotyczy przestępstw zagrożone karą co najmniej 3 lat pozbawienia wolności. Wszczyna się je również w sytuacji, w której osobą podejrzaną o popełnienie przestępstwa jest sędzia lub prokurator.
- Dochodzenie
Dochodzenie jest prowadzone w przypadku przestępstw o mniejszym ciężarze gatunkowym. Oznacza to m.in., że w przypadku przestępstwa przeciwko mieniu dochodzenie prowadzi się tylko wówczas, gdy wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub grożąca nie przekracza 200 000 zł.
Kto prowadzi postępowanie przygotowawcze?
To jaki organ uważa się za właściwy do prowadzenia postępowania przygotowawczego jest zależne od jego formy. Za prowadzenie śledztwa zasadniczo odpowiada prokurator. Może on jednak powierzyć Policji prowadzenie śledztwa w całości lub w określonym zakresie. Prokurator może również powierzyć Policji dokonanie poszczególnych czynności realizowanych w ramach prowadzonego śledztwa. Nie dotyczy to czynności takich, jak:
- przedstawienie zarzutów,
- zmiana lub uzupełnienie postanowienia o przedstawieniu zarzutów,
- zamknięcie śledztwa.
Dochodzenie może ale nie musi być prowadzone przez prokuratora. Co do zasady za prowadzenie dochodzenia odpowiada Policja lub inne uprawnione organy (np. ABW). Nie zmienia to jednak faktu, iż postępowanie przygotowawcze wciąż pozostaje pod nadzorem prokuratora, którego obowiązkiem jest czuwać nad jego prawidłowym i sprawnym przebiegiem.
Z jakich etapów składa się postępowanie przygotowawcze?
Podobnie jak postępowanie karne, w ramach postępowania przygotowawczego możemy wyróżnić kilka etapów. Postępowanie rozpoczyna się od wydania postanowienia o jego wszczęciu. Takie postępowanie jest wydawane na skutek powzięcia przez organ właściwy wiadomości o przestępstwie.
Po wydaniu postanowienia o wszczęciu postępowania, najpierw prowadzi się je „w sprawie”. Jeśli w ramach prowadzonego postępowania przygotowawczego zostanie ustalona osoba podejrzana o popełnienie przestępstwa, postępowanie „w sprawie” może się przekształcić w postępowanie „przeciwko osobie”. W celu przekształcenia charakteru postępowania niezbędne jest sporządzenie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, które ogłasza się podejrzanemu, którego następnie się przesłuchuje.
Zgodnie z zasadą śledztwo powinno trwać nie dłużej niż 3 miesiące. W uzasadnionych przypadkach może ono zostać przedłużone na dalszy czas oznaczony, nie dłuższy niż rok. W szczególnie uzasadnionych wypadkach termin do zakończenia śledztwa może zostać przedłużony na dalszy czas oznaczony. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą adwokat sprawy karne Warszawa!