31 marca 2009 roku do polskiego prawa upadłościowego i naprawczego została wprowadzona upadłość konsumencka. Upadłość konsumencka to narzędzie, którego celem jest redukcja lub umorzenie zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w przypadku zaistnienia niezawinionej niewypłacalności.
Dla wielu dłużników, którzy wpadli w spiralę zadłużenia upadłość konsumencka to jedyny sposób na wyjście z długów. Zanim jednak zdecydujesz się na ten krok, warto wiedzieć, jakie są skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej i kto może skorzystać z tej formy umorzenia długów.
Upadłość konsumencka – co to takiego?
Upadłość konsumencka to procedura sądowa, której celem jest oddłużenie osoby, która nie radzi sobie ze spłatą zobowiązań. Co ważne, postępowanie upadłościowe dotyczy jedynie osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Upadłość konsumencką mogą ogłosić:
- osoby fizyczne, które nigdy nie prowadziły działalności gospodarczej,
- byli przedsiębiorcy,
- rolnicy, który nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej,
- byli członkowie zarządu spółek kapitałowych,
- osoby fizyczne, które od co najmniej 3 miesięcy nie są w stanie regulować swoich zobowiązań.
Jak ogłosić upadłość konsumencką?
W powszechnej świadomości upadłość konsumencka stanowi pewnego rodzaju formalność, tymczasem jej ogłoszenie wiąże się z licznymi warunkami, jakie musi spełnić dłużnik, aby skorzystać z możliwości oddłużenia.
Drogę do ogłoszenia upadłości konsumenckiej rozpoczyna się od wniesienia wniosku do sądu. Wymaga to udowodnienia, że osoba zadłużona nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań. Co ciekawe, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć do sądu zarówno dłużnik, jak i wierzyciel.
Upadłość konsumencką ogłasza sąd po zapoznaniu się z dołączonymi do wniosku dokumentami poświadczającymi niewypłacalność dłużnika. Bez odpowiednich dowodów ustalenie dokładnej sytuacji finansowej zadłużonego nie jest możliwe, dlatego sąd skrupulatnie weryfikuje dokumenty, a w razie potrzeby wzywa do uzupełnienia wniosku. Pod uwagę brane są m.in.:
- umowy i wypowiedzenia umów pożyczek i kredytów,
- wezwania do zapłaty,
- pisma komornicze,
- lista wierzycieli,
- zaświadczenie o zarobkach lub ich braku,
- raporty finansowe.
W sytuacji, w której sąd pozytywnie rozpatrzy wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej rozpoczyna się postępowanie właściwe. Na tym etapie istotną rolę odgrywa syndyk, który szacuje wartość majątku dłużnika i ustala, co można sprzedać, aby zaspokoić wierzycieli. Oznacza to, że upadłość konsumencka wiąże się także z koniecznością spieniężenia części majątku i choć częściowego zaspokojenia roszczeń wierzycieli. W wyniku postępowania syndyk przejmuje część majątku dłużnika, przed wszystkim nieruchomości, środki pieniężne na konie, wartościowe ruchomości (samochód, motorówka, biżuteria), których sprzedaż może zaspokoić roszczenia wierzycieli.
Syndyk nie jest komornikiem. Jego działanie ma na celu zabezpieczenie zarówno interesów wierzycieli, jak i dłużnika. Sprzedaż majątku nie może pozostawić dłużnika bez środków do życia. W konsekwencji ogłoszenia upadłości konsumenckiej osoba zadłużona traci możliwość zarządzania swoim majątkiem (tę rolę przejmuje syndyk), ale zyskuje szansę na oddłużenie.