Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje pomiędzy małżonkami wspólność ustawowa – małżeńska wspólność majątkowa. Do majątku wspólnego małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej, czyli wszelkie prawa majątkowe tj. prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe. W czasie trwania wspólności małżeńskiej majątkowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Podziału majątku wspólnego można dokonać dopiero po ustaniu wspólności ustawowej majątkowej.
KIEDY USTAJE MAŁŻEŃSKA WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKOWA?
Wspólność ustawowa majątkowa ustaje z chwilą:
– ustanowienia umownego ustroju małżeńskiego
– ustania małżeństwa na skutek śmierci jednego lub obojga małżonków,
– rozwiązania małżeństwa przez rozwód,
– ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd z chwilą oznaczoną w wyroku,
– orzeczenia separacji,
– ogłoszenia upadłości jednego z małżonków,
– orzeczenia ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków.
Podział majątku wspólnego będzie zatem możliwy dopiero po orzeczeniu rozwodu czy separacji, podpisaniu stosownej umowy małżeńskiej majątkowej lub też ustanowieniu przez sąd rozdzielności majątkowej.
W dzisiejszym artykule przybliżę tematykę podziału majątku wspólnego po rozwodzie. Warto wskazać, iż podziału majątku wspólnego można żądać także w trakcie trwania sprawy o rozwód. Sąd powinien takie żądanie uwzględnić, jednak wyłącznie w sytuacji, gdy dokonanie podziału majątku wspólnego, nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu o rozwód. Z uwagi na fakt, iż sprawy o podział majtku wspólnego przeważnie są sprawami długotrwałymi i skomplikowanymi, najczęstszą praktyką jest zainicjowanie nowego postępowania, po zakończeniu sprawy o rozwód.
JAKIE SĄ SPOSOBY PODZIAŁU MAJĄTKU WSPÓLNEGO PO ROZWODZIE?
•umowny, w drodze ugody
•sądowy
SĄDOWY PODZIAŁ MAJĄTKU WSPÓLNEGO
Sądowy podział majątku wspólnego po rozwodzie może nastąpić dopiero po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego.
Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty. Nie dotyczy to wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. W trakcie sprawy o podział majątku można również żądać zwrotu wydatków i nakładów poczynionych przez małżonka z jego majątku osobistego na majątek wspólny.
Jeżeli małżonek poczynił nakłady i wydatki ze swojego majątku osobistego na majątek osobisty drugiego małżonka, roszczenia w tym zakresie nie mogą być dochodzone w sprawie o podział majątku wspólnego, a według przepisów Kodeksu Cywilnego.
Obowiązek zwrotu wydatków i nakładów z majątku wspólnego nie dotyczy tych wydatków które wiążą się z utrzymaniem rodziny i zaspokojeniem normalnych jej potrzeb, choćby zostały dokonane przez jednego z małżonków bez zgody drugiego np. pieniądze z majątku wspólnego przeznaczone na leczenie czy studia jednego z małżonków. Rozliczeniu natomiast podlegają pieniądze z majątku wspólnego, zużyte przez jednego z małżonków na takie potrzeby których zaspokojenie nie było niezbędne.
Rozliczenie długów zaspokojonych z majątku wspólnego.
Jeżeli wierzyciel jednego z małżonków w czasie trwania wspólności ustawowej uzyskał spłatę długu w całości lub w ograniczonym zakresie z majątku wspólnego, wtedy małżonek będący dłużnikiem powinien zwrócić drugiemu małżonkowi część kwoty pochodzącej z majątku wspólnego za zapłatę długu, proporcjonalną do wysokości udziału tego małżonka w majątku wspólnym.
Jeżeli dług dotyczy majątku wspólnego i zostanie spłacony przez jednego z małżonków z jego majątku osobistego, mamy do czynienia z nakładem z majątku osobistego na majątek wspólny i podlega rozliczeniu.
Z chwilą ustania wspólności ustawowej np. w wyniku rozwodu, wspólność ta-dotychczas bezudziałowa, ulega przekształceniu tzn. od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, bez względu na to w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania. W drodze wyjątku, sąd z ważnych powodów może ustalić nierówne udziały małżonków w majątku wspólnym, mając na uwadze stopień przyczynienia się do powstania majątku wspólnego przez każdego z małżonków. Ważne powody powinny być oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Przykładem ważnych powodów może być długotrwała separacja małżonków, podczas której każdy z nich gospodarował samodzielnie i dorabiał się „na własny rachunek”. Innym przykładem jest sytuacja w której małżonek przeciwko któremu jest skierowane żądanie nierównych udziałów w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego stosownie do swoich sił i możliwości (np. porzucenie rodziny). Nierówny stopień przyczynienia się do powstania majątku wspólnego, wymaga stwierdzenia wyraźnej i istotnej różnicy w tym zakresie, nie można zastosować wyłącznie czysto rachunkowego wyliczenia.
Zamieszczony na niniejszej stronie wpis ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi pomocy prawnej w rozumieniu ustawy Prawo o adwokaturze