Jak wycenić majątek wspólny przed podziałem

Podział majątku wspólnego to często jeden z najbardziej skomplikowanych i emocjonalnych etapów postępowania rozwodowego. W celu przeprowadzenia sprawiedliwego podziału niezbędne jest dokładne określenie wartości majątku wspólnego, co może wymagać pomocy specjalistów, którzy przeprowadzą analizę poszczególnych składników majątku.

Jak wycenić majątek wspólny przed podziałem? Na co zwrócić uwagę? Jakie podjąć kroki, żeby proces ten przebiegł sprawnie i bezproblemowo?

Majątek wspólny 

Rozwód jest jedną z instytucji prawa, która prowadzi do ustania wspólności majątkowej między małżonkami. Podział majątku wspólnego może zostać przeprowadzony na kilka sposobów: 

  • podział w naturze – fizyczne podzielenie rzeczy między byłych współmałżonków, 
  • przyznanie rzeczy jednemu z małżonków z obowiązkiem spłaty – druga strona otrzymuje odpowiednią rekompensatę finansową, 
  • sprzedaż majątku i podział uzyskanych środków pieniężnych – jeśli strony nie mogą dojść do porozumienia w sprawie podziału konkretnych rzeczy rozwiązaniem jest ich sprzedaż. 

Zanim jednak dojdzie do podziału majątku wspólnego, musimy oszacować jego wartość i określić, co tak naprawdę wchodzi w jego skład. Zasadniczo majątek wspólny obejmuje aktywa nabyte przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa, a więc:

  • nieruchomości, 
  • pojazdy, 
  • środki finansowe, 
  • przedmioty wartościowe, 
  • prawa majątkowe. 

Co nie wchodzi w skład majątku wspólnego?

Należy pamiętać, że nie wszystkie aktywa nabyte przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa są częścią majątku wspólnego. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

  • mienie nabyte przed zawarciem małżeństwa, 
  • darowizny i spadki otrzymane w trakcie małżeństwa (chyba że darczyńca lub spadkodawca postanowił inaczej), 
  • przedmioty osobistego użytku, 
  • prawa autorskie i patenty (jeżeli zostały nabyte przed zawarciem małżeństwa lub bez udziału małżonka)

Wycena majątku wspólnego

Nieruchomości często stanowią największą część majątku wspólnego, dlatego ich prawidłowa wycena jest bardzo ważna. Wartość nieruchomości można określić poprzez:

  • wycenę rynkową (przeprowadzoną przez rzeczoznawcę majątkowego z wymaganymi uprawnieniami), 
  • porównawczą analizę rynkową (opartą na cenach podobnych nieruchomości), 
  • kosztorys odtworzeniowy (oparty na kosztach budowy lub odtworzenia nieruchomości).

Kolejnym etapem wyceny majątku wspólnego jest wycena pojazdów i nieruchomości. W tym celu można skorzystać z:

  • ekspertyzy rzeczoznawcy, 
  • analizy rynkowej cen podobnych przedmiotów, 
  • katalogów wartości rynkowych (np. dla samochodów).

Środki finansowe oraz inwestycje są stosunkowo łatwe do wyceny, jednak wymagają dokładnej analizy dokumentacji finansowej. W tym przypadku należy pamiętać o:

  • ustaleniu sald kont bankowych na dzień podziału, 
  • wycenie lokat terminowych, akcji, obligacji, 
  • określeniu wartości innych instrumentów finansowych.

Ostatnim elementem wyceny majątku wspólnego jest wycena praw majątkowych, takich jak udziały w spółkach, prawa autorskie czy licencje. Proces ten może być bardzo skomplikowany i wymagać specjalistycznej wiedzy.  Wycenę praw majątkowych przeprowadza się poprzez:

  • analizę przychodów generowanych przez prawa majątkowe, 
  • wycenę na podstawie wartości rynkowej udziałów, 
  • szacowanie przyszłych korzyści finansowych.

Wycena majątku wspólnego przed jego podziałem to kluczowy etap, który wymaga precyzji,  dokładności i obiektywizmu. Skorzystanie z usług doświadczonych specjalistów, takich jak rzeczoznawca i adwokat, może znacząco ułatwić ten proces i zapewnić sprawiedliwy podział majątku.