Zgodnie z obowiązującymi przepisami przez alimenty rozumie się środki utrzymania potrzebne do zapewnienia dziecku wyżywienia, odzieży, mieszkania, leczenia, a nawet zaspakajania potrzeb kulturalnych. W sytuacji, w której środki utrzymania nie są dostarczane w naturze, sąd ustala ich równoważność pieniężną. Przepisy kodeksu rodzinnego nie określają minimalnej wysokości alimentów. W niektórych sądach przyjmuje się, że wysokość alimentów zasądzonych miesięcznie na jedno dziecko nie powinna być niższa niż 500 złotych. Zasada ta nie ma jednak charakteru ogólnego, w związku z czym minimalna kwota alimentów może się różnić zależnie od sądu rozpatrującego wniosek.
Jak ustalić wysokość alimentów?
Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w razie potrzeby także środków wychowania. O wysokości alimentów w każdym przypadku decydują usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, a więc dziecka lub dzieci. W tym miejscu sąd bierze pod uwagę również możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica zobowiązanego do wypłacania świadczeń alimentacyjnych. Możliwości zarobkowych i majątkowych nie należy interpretować jako rzeczywiście uzyskiwanych zarobków i dochodów, lecz tych, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności. Powyższe podejście ma na celu zabezpieczenie interesów dziecka/dzieci w sytuacji, w której skonfliktowani rodzice celowo zaniżają wysokość alimentów, które niesłusznie interpretują jako dodatkowy dochód drugiego rodzica.
Wróćmy jednak do potrzeb dziecka, które sąd bierze pod uwagę określając wysokość świadczenia. Pojęcie usprawiedliwionych potrzeb nie jest jednoznacznie zdefiniowane, co w sposób bezpośredni wpływa na różnice wysokości zasądzanych alimentów. Bardzo często rodzaj i rozmiar potrzeb uprawnionego (dziecka/dzieci) jest uzależniony zarówno do cech danej osoby, jak i splotu różnych okoliczności, które wpływają na jej sytuację ekonomiczną.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego: Co wchodzi w zakres potrzeb dziecka, które powinny być zaspakajane przez rodziców?
Zgodnie z art. 96 kodeksu rodzinnego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa. Stąd też wynikają podstawowe potrzeby dziecka, które powinny być zaspakajane przez rodziców.
Rodzice, w zależności od swoich możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku:
- środki do zaspokojenia potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby),
- środki do zaspokojenia potrzeb duchowych (kulturalnych),
- środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego).
W tym miejscu bardzo ważne jest to, że dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której żyją wspólnie z nimi, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Dodatkowo, alimentów nie należy postrzegać w kategorii środków na wyżywienie i zakup odzieży. Potrzeby dzieci są o wiele bardziej złożone, a rodzice są zobowiązani do ich zaspakajania zgodnie ze swoimi możliwościami.